donderdag 31 oktober 2024

Liturgie

Liturgie betekent 'deelnemen aan het werk van God'. Daarbij is de viering van de eredienst een van de belangrijke aspecten. Katholieken bewijzen hiermee een dienst aan God en aan de mensen. Centraal staat het paasmysterie van Christus.

Liturgie valt uiteen in twee facetten: liturgie als mysterie en viering en liturgie die tot uiting komt in de zeven sacramenten en de sacramentaliën.
    
Er bestaan verschillende soort vieringen in de kerk. Iedere viering heeft zijn eigen opbouw. In deze patronen is enige ruimte voor eigen invulling.

Voorbeelden van liturgische vieringen
De Katechismus van de Katholieke Kerk (KKK) noemt vier aspecten van de liturgie als mysterie en viering in de kerk. Het is het antwoord op de volgende vier vragen:

  • Wie viert er?
  • Wat en hoe wordt er gevierd?
  • Wanneer wordt er gevierd?
  • Waar wordt er gevierd?

Wie viert er?

Een heel voor de handliggende vraag met een gemakkelijk antwoord: de gehele gelovige gemeenschap viert mee aan de erediensten. Maar, wie zijn dat dan? Wat zijn katholieken? Hoe is de katholieke kerk ontstaan en hoe zit de organisatie van de katholieke kerk in elkaar? Hoe zit het met het Vaticaan en met de paus?
Daarnaast: wie spelen er een rol bij de vieringen? Wat doen bijvoorbeeld misdienaars en acolieten bij een viering.

Wat en hoe wordt er gevierd?

In de liturgie van de kerk wordt de goddelijke zegening geopenbaard en meegedeeld. Het werk van Christus in de liturgie is sacramenteel, omdat zijn heilsmysterie tegenwoordig wordt gesteld door de kracht van de heilige Geest. Het hele liturgische leven beweegt zich rond het eucharistisch offer en de sacramenten.

Sacramenten
Een sacrament is een directe handeling van Christus. De sacramenten zijn door Christus ingesteld. Het zijn tekenen en middelen waardoor het geloof wordt uitgedrukt, eredienst aan God wordt gebracht en mensen worden geheiligd. Het vieren ervan moet daarom met de hoogste eerbied worden gedaan en kan niet los worden gezien van de kerk.
De RK Kerk kent zeven sacramenten, die zijn onder te verdelen naar sacramenten van de christelijke initiatie (doop, vormsel, Eucharistie), van genezing (biecht, ziekenzalving) en sacramenten voor de gemeenschap en de zending van de gelovigen (priesterwijding, huwelijk).

Soorten vieringen
Er zijn verschillende vieringen. De belangrijkste is de Eucharistie of Heilige Mis, maar er zijn ook woord- en communiediensten, vieringen voor kinderen en vieringen rond de uitvaart.
Bij speciale devotie zijn er daarnaast processies en bedevaarten of pelgrimages, die vaak een bijzonder gebruik of ritueel in de verering van God, Jezus, Maria of (lokale) heiligen uitdrukken.

Symbolen
De RK Kerk staat bol van de symboliek, die de uiterlijke tekens zijn van de innerlijke werking van het geloof. Over beelden, geuren en kleuren.

Liturgische kleuren
In de liturgie staan kleuren symbool voor perioden in het kerkelijk jaar of speciale feesten en gedachtenissen.

Liturgische kleding
Een belangrijke liturgische functie heeft de kleding. Het is de uiting dat het een christelijke viering in, met Jezus in het middelpunt onder ons.

Gebruiksvoorwerpen
Tijdens vieringen maakt de celebrant gebruik van verschillende voorwerpen.

Gebeden
Liturgie is deelname aan het gebed van de Heer. In de gebedenbibliotheek van Isidorusweb zijn meer dan honderd vaste gebeden uit de katholieke traditie samengebracht.

Liturgie en muziek
In de vieringen in de kerk heeft de kerk een grote schat van zangkunst samengebracht, die nog steeds wordt uitgebreid.

Volksdevotie
Bij speciale (volks)devotie zijn er daarnaast processies en bedevaarten of pelgrimages die vaak een bijzonder gebruik of ritueel in de verering van God, Jezus, Maria of (lokale) heiligen uitdrukken.

Wanneer wordt er gevierd?

Zoals er een kalenderjaar of een schooljaar is, zo kent de katholieke kerk het kerkelijk of liturgische jaar. In de loop van een jaar wordt in de liturgie alles wat God voor de mensen heeft gedaan, herdacht en/of gevierd. Zo zijn er sterke getijden, de tijden door het jaar en zogenaamde A, B en C-jaren ten behoeve van onder andere de bijbelteksten als leesrooster:

Het liturgische jaar
Het liturgisch jaar start op de eerste Adventszondag en eindigt op het feest van Christus Koning.

Liturgisch rooster A-jaar
In een A-jaar worden met name evangelieteksten genomen uit Mattheus. Momenteel wordt een A-jaar aangehouden. Het eerstvolgende A-jaar start in december 2007.

Liturgisch rooster B-jaar
In een B-jaar worden met name evangelieteksten genomen uit Marcus. Het eerstvolgende B-jaar start in december 2008.

Liturgisch rooster C-jaar
In een C-jaar worden met name evangelieteksten genomen uit Lucas. Het eerstvolgende C-jaar start in december 2006.

Waar wordt er gevierd?

Voor zover de godsdienstvrijheid dat niet toelaat, worden door christenen kerkgebouwen voor de eredienst gebruikt. Hiermee wordt de verblijfplaats van God zichtbaar gemaakt: het huis van God. De kerk is dan ook een huis van gebed, waarin de gelovige gemeenschap samenkomt om God te vereren. Maar ook daarbuiten kunnen vieringen worden gehouden.

Dit stuk is overgenomen van www.katholiek.nl

  • 1 juli 2024
Delen op: