Frank de Heus
22 januari 2025
In gesprekken met ouders, die hun kinderen willen laten dopen, komt altijd de vraag voorbij ‘Waarom?’. De antwoorden zijn heel gevarieerd. Maar met regelmaat hoor ik terug: ‘Om erbij te horen.’, ‘Om een begin te maken’.
Dat zijn waarlijk mooie antwoorden, maar de reikwijdte van het ‘erbij horen’ en ‘het begin maken’, blijkt vaak onduidelijk. Waar ga je dan bij horen? En waarmee wil je dan een begin maken? Ik denk trouwens, dat dat voor veel katholieken moeilijk in te schatten is.
Een antwoord, als komende zondag in het evangelie klinkt (Lc. 1,1-4; 4,14-21), wordt door velen – vermoed ik – niet verwacht. Jezus volgen, werkelijk volgen, heeft namelijk vergaande consequenties. In het evangelie van zondag a.s. keert Jezus in kracht van de Geest terug naar Galilea. In Nazareth, waar hij was opgegroeid, krijgt hij op sabbat in de synagoge de boekrol van Jesaja in handen gegeven. Hij leest voor en kondigt een ‘welgekomen’ jaar van de Heer af. Een jubeljaar! (Heilig jaar)
‘Vrijlating’ is het sleutelwoord van het jubeljaar: schulden worden kwijtgescholden en slaven vrijgelaten; elk stuk grond (veld, akker, wijngaard) gaat terug naar de oorspronkelijke beheerder (Lev. 25). Herstel van economische en sociale verhoudingen op basis van gelijkheid, gelijke kansen, gelijke rechten – dat is het program van het jubeljaar: ‘Ieder kan terugkeren naar zijn eigen grond, naar zijn eigen familie’ (Lev. 25,10).
Jezus gaat door in het voetspoor van zijn moeder, die al eerder in het evangelie zong: ‘Heersers stoot Hij (God) van hun troon en wie gering is geeft Hij aanzien. Wie honger heeft overlaadt Hij met gaven, maar rijken stuurt Hij weg met lege handen (Luc. 1, 52-53).
In Latijns Amerka werden en worden deze woorden gelezen door kleine boeren in hun strijd tegen grootgrondbezitters. Daarin gesteund door priesters en theologen. Het leidde tot een bevrijdingstheologie met grote namen als Ernesto Cardenal, priester, dichter en politicus. Geschorst door paus Johannes Paulus II. In 2019 volledig gerehabiliteerd door paus Franciscus.
Wat ik maar wil zeggen: ‘Het evangelie is niet ongevaarlijk voor wie het serieus neemt’.
Frank de Heus, pastoraal werker
